akut tonsillit ne demek?

Akut tonsillit, bademciklerin (tonsillerin) akut inflamasyonudur, genellikle viral veya bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Belirtiler genellikle ani başlar ve birkaç gün ila birkaç hafta sürer.

Nedenleri:

  • Viral enfeksiyonlar: En yaygın nedendir. Adet virüsleri, rinovirüsler ve influenza virüsleri gibi birçok virüs tonsillitin oluşmasına sebep olabilir.
  • Bakteriyel enfeksiyonlar: En sık görülen bakteriyel etken Streptococcus pyogenes (grup A streptokok) 'dur. Bu, boğaz ağrısının yanı sıra diğer semptomlara da yol açabilir ve tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Belirtiler:

  • Boğaz ağrısı: Genellikle şiddetli ve ani başlayan, yutmayı zorlaştıran bir ağrı.
  • Yüksek ateş: 38°C'nin üzerinde ateş.
  • Baş ağrısı:
  • Halsizlik ve genel vücut ağrısı:
  • Boyun lenf bezlerinde şişme ve hassasiyet: Bademciklerin hemen yanında bulunan lenf bezleri şişebilir ve hassaslaşabilir.
  • İştahsızlık:
  • Öksürük: Daha çok viral tonsillitte görülür.
  • Burun akıntısı: Daha çok viral tonsillitte görülür.
  • Kulak ağrısı: Yutkunma ile kötüleşebilir.
  • Beyaz veya sarı lekeler: Bademciklerde beyaz veya sarı renkli irinli lekeler görülebilir, özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda. Bunlar fibröz eksüda olarak adlandırılır ve bakteriyel enfeksiyonun göstergesi olabilir, ancak her zaman değildir.

Teşhis:

Doktorunuz boğazınıza bakarak ve tıbbi geçmişinizi alarak teşhisi koyabilir. Bakteriyel bir enfeksiyonu tespit etmek için bir boğaz kültürü yapılabilir. Bu kültür, boğazdan alınan bir örnekte Streptococcus pyogenes'in varlığını kontrol eder. Hızlı streptokok testi de kullanılabilir, ancak bu testin yanlış negatif sonuç verebileceği unutulmamalıdır.

Tedavi:

  • Viral tonsillit: Genellikle dinlenme, bol sıvı tüketimi ve ağrı kesiciler (asetaminofen veya ibuprofen gibi) ile tedavi edilir. Antibiyotikler viral enfeksiyonlarda etkili değildir.
  • Bakteriyel tonsillit: Antibiyotik tedavisi gereklidir. Doktorunuz genellikle penisilin veya amoksisilin gibi antibiyotikler reçete eder. Antibiyotiğin tam bir kür boyunca alınması önemlidir, aksi takdirde enfeksiyonun tekrarlaması veya komplikasyon gelişmesi riski vardır.

Komplikasyonlar (nadiren):

  • Peritonsiller apse: Bademciğin arkasında irin toplanması.
  • Romatizmal ateş: Tedavi edilmeyen streptokokal enfeksiyon sonucu ortaya çıkabilecek ciddi bir durum.
  • Glomerülonefrit: Böbrekleri etkileyen bir durum.

Önemli Not: Akut tonsillit teşhisi ve tedavisi için mutlaka bir doktora danışmalısınız. Özellikle yüksek ateş, şiddetli boğaz ağrısı, yutma güçlüğü veya nefes alma zorluğu gibi semptomlar varsa hemen tıbbi yardım almanız önemlidir. Bu belirtiler daha ciddi bir durumun göstergesi olabilir. Evde tedavi yöntemleri sadece doktorunuzun önerdiği şekilde uygulanmalıdır. Bu bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmez.